Với những ai yêu thích đĩa than, chiếc đĩa tựa như chiếc cầu nối giữa tâm hồn và âm nhạc, là liều thuốc tinh thần sau những lúc mệt mỏi, và là nguồn tài nguyên phong phú tạo nên một vốn sống đầy màu sắc. Vì vậy, bảo vệ và giữ gìn tốt đĩa than cũng là một trong những cách để chúng ta chăm sóc tốt cho tâm hồn của mình.
Đồng thời, việc giữ gìn và bảo quản đĩa là vô cùng quan trọng, nó không quá cầu kì, nhưng việc này đòi hỏi chúng ta cần phải thực hiện đúng để có thể giữ gìn tốt chất lượng của đĩa theo thời gian. Như ở Phần 1, mình đã giới thiệu cho các bạn 3 lưu ý khi bảo quan đĩa than bao gồm:
“Không xếp chồng đĩa than lên nhau
Chú ý không gian trưng bày và lưu giữ đĩa than
Không tiếp xúc trực tiếp lên bề mặt đĩa than”.
Đây là những lưu ý mình đút kết được thông qua những trải nghiệm trong hành trình đến với đĩa than, và chính bản thân mình cũng muốn chia sẻ đôi chút kiến thức mà mình học được nhằm có thể giúp mọi người, cũng như các đồng âm Vinyl có thể giữ gìn tốt bộ sưu tập của mình.
Dành cho những ai chưa theo dõi phần trước, mình sẽ đính kèm Link bài Blog tại đây để các bạn dễ dàng theo dõi nha:”6 điều cần biết khi bảo quản đĩa than (P.1)“
Với phần 2 của bài viết “6 điều cần biết khi bảo quản đĩa than”, mình sẽ mang đến cho các bạn thêm 3 tips để có thể giữ gìn tốt bộ sưu tập của mình nhé.
Tránh để đĩa than ở ngoài bọc nếu không cần thiết
Thông thường sau khi nghe xong, chúng ta đôi khi quên, hoặc đơn giản là chỉ muốn để bên ngoài nhằm những khi cần thì có thể tiện tay để để dùng. Tưởng chừng như đây là một thói quen vô hại, cùng lắm bụi bẩn thì chỉ cần phủi bụi và lau sạch đĩa. Nhưng điều này lại vô cùng tai hại, có thể làm giảm chất lượng của than rất nhanh chống, và cũng như ảnh hưởng đến trải nghiệm nghe nhạc của chúng ta.
Như chúng ta đều biết, âm nhạc sống trên mặt đĩa, và trên mặt đĩa bao sẽ gồm các rãnh âm thanh được khắc dựa theo sóng âm thanh thu được từ nguồn phát, vì vậy bề mặt đĩa than rất nhạy cảm bởi các yếu tố và ngoại lực từ bên ngoài, cũng như là môi trường xung quanh nơi trưng bày, lưu giữ và chơi đĩa.
Điều gì sẽ xảy ra nếu ta để đĩa than bên ngoài quá lâu nếu không cần thiết ?
Những đồ vật, vật dụng xung quanh ta đều bị mất dần chất lượng theo thời gian bởi nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là bởi bụi bẩn nếu ta không giữ kỹ, và đĩa than cũng không ngoại lệ. Nếu chúng ta để đĩa bên ngoài bọc quá lâu khi không cần thiết, các hạt bụi mịn trong không khi sẽ dễ dàng bám lên bề mặt đĩa, theo thời gian có thể hình thành các mảng bụi, thậm chí có những hạt bụi gai góc có thể bám sâu vào bên trong rãnh đĩa, dần gây hư hại những đoạn rãnh trên bề mặt đĩa than.
Không chỉ bụi, những tác nhân khác như nhiệt độ, độ ẩm, nấm mốc, tia UV từ ánh sáng mặt trời, và nhiều tác động khác có thể kể đến như va chạm cũng có thể làm giảm đáng kể tuổi thọ và chất lượng của đĩa than.
Khi trưng bày bộ sưu tập đĩa than của mình, phần bọc đĩa sẽ che chở và giảm đáng kể lực tì vào nhau giữa những chiếc đĩa. Ngoài ra, phần bọc đĩa còn hạn chế tối đa các tác động từ môi trường, hoặc các ngoại lực gây ảnh hưởng đến chất lượng của chiếc đĩa Hay khi chúng ta vô tình xui rủi, trơn tay làm rơi chiếc đĩa của mình, bọc đĩa sẽ giảm đáng kể lực tác động mà đĩa than phải chịu.
Vì vậy, chúng ta chỉ cần cẩn thận hơn đôi chút, đặc biệt là khi sử dụng xong, nên quét bụi rồi hãy cất vào bọc đĩa. Ngoài ra, chúng ta cũng nên sắm cho những chiếc đĩa của mình một lớp Record Sleeves (Áo đĩa) có lót một lớp nilon trong suốt nhằm hạn chế tối đa việc nhiễm từ, cũng như bền bỉ hơn để bảo vệ chiếc đĩa của mình.
Chú ý vệ sinh đúng cách
Vệ sinh đĩa than là điều quan trọng và cần thiết dành cho bất cứ ai sở hữu và chơi đĩa than. Những cũng giống như việc cầm chiếc đĩa than trên tay, vệ sinh đĩa than cũng phải cần được thực hiện đúng cách để tránh những điều không mong muốn có thể xảy ra.
Đâu là những sai lầm ta hay mắc phải khi vệ sinh đĩa ?
Có thể bạn sẽ quen với việc cầm lấy một chiếc khăn có thể khô hoặc ướt, và sau đó lau đi lau lại trên bề mặt đĩa nhiều lần, cũng như là dùng một lực tay tương đối để lau đĩa. Hay như như một hành động rất quen thuộc đó là lấy ngón tay hoặc móng tay của mình để lấy những đớm bụi bám vào sâu rãnh đĩa. Có nhiều những sai lầm mà ta vô tình mắc phải, nhưng đây có thể xem là những sai lầm tiêu biểu và quen thuộc mà có thể gây hư hại trực tiếp cho bộ sưu tập đĩa than của mình.
Việc lấy một chiếc khăn khô hoặc ướt lau đi lau lại sẽ làm trầy bề mặt đĩa ngay lập tức vì những hạt bụi có trên bề mặt đĩa, hay ở trên khăn sẽ cọ sát liên tục, gây nên những vết trầy từ nhỏ li ti, cho đến những vết mà ta có thể thấy rõ sau khi lau. Thậm chí những vết trầy đó có thể sẽ nặng hơn bởi lực tay của chúng ta khi không chú ý trong quá trình vệ sinh. Chưa kể đến vật dụng mà dùng để vệ sinh như khăn nếu quá thô ráp cũng sẽ làm trầy đĩa.
Hay thói quen dùng ngón tay hoặc móng tay của mình để khựi những phần bụi dính sâu trên bề mặt đĩa cũng là tác nhân gây hư hại rãnh đĩa. Do diện tích tiếp xúc của móng hoặc ngón tay của chúng ta quá lớn so với hạt bụi và rãnh đĩa, vì vậy việc làm đó đã vô tình đè mạnh để những hạt bụi lún sâu hơn và cọ sát nhiều hơn vào rãnh đĩa trước khi hạt bụi được lấy ra.
Vậy chúng ta phải vệ sinh như thế nào cho đúng cách ?
Vệ sinh đĩa than thật sự không quá cầu kì, thật chất nó còn đơn giản và dễ làm hơn chúng ta nghĩ, và chỉ cần làm đúng cách thì đã có thể giữ gìn tốt chất lượng của đĩa than.
Đĩa than tương đối khá nhạy cảm, vì vậy nếu dùng khăn, hãy đảm bảo đó là khăn mềm và sạch, không có “sơ vải”, sau đó hãy lau nhẹ nhàng theo chiều của các rãnh đĩa, tránh lau quá mạnh. Hoặc nên sử dụng các dụng cụ hoặc dung dịch vệ sinh đỉa than chuyên dụng như chổi vệ sinh đĩa hay máy vệ sinh đĩa chuyên dụng nhằm đảm bảo chất lượng cho đĩa than.
Đặc biệt sau khi thưởng thức xong một chiếc đĩa, ta nên dùng chổi vệ sinh đĩa chuyên dụng và quét quanh một vòng đĩa trước khi cất vào bọc.
Vì sao ta phải làm vậy ?
Sau khi xoay hết một mặt, việc cọ sát liên tục giữa đầu kim và đĩa than sẽ tạo nên “hiện tượng từ”, những dòng từ nảy thường ta sẽ rất khó để nhận biết, nhưng chúng sẽ hút những hạt bụi mịn trong không khí, cũng như những hạt bụi này nhờ có từ tính nên sẽ bám dai hơn lên bề mặt đĩa.
Với chổi vệ sinh đĩa chuyên dụng, dụng cụ này thường được sản xuất từ vật liệu Carbon với thiết kế sợi mềm mại, dễ sự dụng và có khả năng khử từ. Vậy nên sau khi nghe xong, chúng ta nên dùng chổi vệ sinh đĩa quét quanh mặt đĩa ít nhất một lần để có thể khử từ, cũng như phủi bụi trước khi cất vào bọc.
Các bạn có thể tham khảo phụ kiện vệ sinh tại đây:
Giữ gìn bọc đĩa cũng là cách để giừ gìn trọn vẹn giá trị của chiếc đĩa
Nếu đĩa than là món chính trong bữa tiệc âm nhạc, thì bọc đĩa chính món khai vị tôn nên những giá trị tinh thần của chiếc đĩa, cũng như là của chính tác giả.
Bọc đĩa bao gồm 2 phần chính là Album Cover và Record Sleeves. Với phần Album Cover hay còn gọi là Bìa đĩa, đây là phần quan trọng, là lớp bảo vệ bên ngoài của chiếc đĩa. Phần còn lại là Record Sleeves, đây được xem như phần “Áo trong” của chiếc đĩa, với vai trò bảo vệ và hạn chế tối đa việc trầy xước.
Ngay từ những tiếp xúc đầu tiên, phần “Áo ngoài” hay còn được gọi là “Album Cover” chính là thứ đem đến cho chúng ta những hình ảnh, màu sắc, những thông tin, đi cùng với cảm giác phấn khích khi ta được cầm trên tay. Vậy nên để bảo quản trọn vẹn chiếc đĩa than, cũng như trải nghiệm và cảm xúc âm nhạc của bản thân thì việc giữ gìn bọc đĩa cũng là một điều vô cùng quan trọng mà ta cần lưu ý.
Tại sao bọc đĩa thường bị giảm sút chất lượng nhanh hơn so với đĩa than ?
Phần bọc đĩa có thể là phần chúng ta ít chăm sóc hơn mặc dù đây là thứ vô cùng quan trọng với đĩa than. Bên cạnh việc tôn lên những giá trị cốt lõi, phần bọc đĩa còn đóng vai trò là tấm khiên bảo vệ cho chiếc đĩa của chúng ta. Chính vì vậy, theo thời gian phần bọc đĩa có thể bị giảm sút chất lượng nhanh hơn so với đĩa than.
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của bọc đĩa, trong đó tiêu biểu có thể nói đến như ánh sáng mặt trời gây ra tình trạng bạc màu, oxi hóa cả đĩa lẫn bọc đĩa, và tác hại từ tia UV có thể làm giảm kết cấu bọc đĩa, khiến cho bọc đĩa trở nên giòn và dễ rách. Độ ẩm không khí cũng là tác nhân chính gây nên nấm mốc, ố vàng và mềm bọc, khiến bọc cũng trở nên dễ rách hơn. Ngoài ra, dầu và mồ hôi từ tay của chúng ta cũng là nguyên nhân gây ố bọc, làm giảm sút chất lượng bọc đĩa theo thời gian.
Làm sao có thể giữ gìn bọc đĩa một cách hiệu quả ?
Việc bọc đĩa thường xuyển phải tiếp xúc với các yếu tố như ánh sáng mặt trời, độ ẩm không khí, bụi bẩn hay dầu và mồ hôi từ chính bàn tay của chúng ta là điều hiển nhiên. Vì vậy cũng giống như đĩa than, chúng ta cũng nên lưu ý không gian trưng bày hay lưu giữ bộ sưu tập đĩa của mình phải khô ráo và khoáng khí, chú ý việc phủi bụi để giữ sạch sẽ bọc đĩa của mình.
Tránh vệ sinh bằng khăn ướt hoặc khăn ẩm vì bọc đĩa thông thường được cấu tạo từ vật liệu giấy, lau bằng khăn ướt hay khăn ẩm lâu ngày có thể khiến có bọc đĩa bị nấm mốc bên trong, cũng như là sậm màu, và khiến bọc đĩa trở nên mềm và dễ rách.
Đồng thời, để tránh bụi bẩn, hay dầu và mồ hôi khi cầm nắm, chúng ta nên sắm cho bọc đĩa một chiếc Outer Sleeves (Áo ngoài) dành cho Bìa đĩa (Album Cover) nhằm giúp hạn chế tối đa các tác nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng của bọc đĩa.
Với 6 điều lưu ý đơn giản này, chúng ta đã giữ cho bộ sưu tập đĩa than của mình được bảo quản tốt, và cũng như có thể đồng hành xuyên suốt chẳng đường để trở thành một phần trong tâm hồn và kỷ niệm của mỗi chúng ta. Với “6 điều cần biết khi bảo quan đĩa than (P.2)”, mình hi vọng mọi người sẽ có thêm những kiến thức hữu ích cho thú chơi đĩa than của mình nhé.
Cảm ơn mọi người đã dành thời gian để theo dõi các Blog của tụi mình. Hẹn mọi người ở những bài Blog thú vị tiếp theo nhé, Seeyaaa !
